بارها شده وقتی به نتیجه درباره کاری رسیده ام، حس بدی وجودم را گرفته که: این چی بود که قبلا نمی تونستی حلش کنی؟ یا: چرا باید انقد زمان می برد؟ ساده تر به نظر می رسید که.
همیشه داغدار این قضیه بوده ام. مقاله ی کوتاه زیر در این باره است.
1. اثر «آسانی پس از یادگیری» (Hindsight Bias)
این حس که بعد از رسیدن به یک هدف یا حل یک مسئله، فکر میکنی که “ساده بود”، معمولاً ناشی از چیزی به نام خطای دیدگاه پسنگر است. این یعنی:
– وقتی به نتیجه میرسی، ذهنت روند یادگیری و تلاشهای قبلی را سادهتر یا کماهمیتتر تصور میکند.
– به نظر میرسد که رسیدن به آن نتیجه “واضح” یا “بدیهی” بوده، اما این فقط به این دلیل است که اکنون پاسخ را میدانی.
—
2. بلوغ ذهنی و نیاز به زمان
در بسیاری از مواقع، گذشت زمان و تجربه کسب کردن پیشنیاز رسیدن به یک بینش یا راهحل است. دلایلش:
– رشد ذهنی: بعضی مسائل نیاز به آماده بودن ذهن و دانش دارند، که با گذر زمان بهدست میآید.
– تجمیع اطلاعات و تجربه: گاهی ایدهها یا راهحلها از ترکیب ناخودآگاه تجربهها و اطلاعات قبلی بهدست میآیند، و برای این ترکیب زمان لازم است.
– محدودیتهای ادراکی در لحظه: ممکن است در گذشته ابزار یا زاویه دید لازم برای رسیدن به آن نتیجه را نداشته باشی، حتی اگر حالا ساده به نظر برسد.
—
این حس درست است یا نه؟
– درست است: چون وقتی به چیزی میرسی، یعنی زمان و شرایط مناسب فراهم شدهاند. اگر زودتر به آن نمیرسیدی، احتمالاً دلیلش این بوده که هنوز تجربه، دانش یا آگاهی لازم را نداشتی.
– احساس اشتباه است: چون ذهنت تلاشهای قبلیات را کماهمیت نشان میدهد. باید به یاد داشته باشی که همان تلاشها و اشتباهها تو را به این نقطه رساندهاند.
—
چطور با این حس برخورد کنی؟
1.به فرایند احترام بگذار:
به یاد داشته باش که رسیدن به هر چیزی نیاز به زمان، تجربه و آماده بودن ذهنی دارد. موفقیت یک مسیر است، نه فقط یک مقصد.
2. تلاشهای قبلی را دستکم نگیر:
برای تمام مراحلی که گذراندهای، حتی اشتباهها و ناکامیها، ارزش قائل شو. اینها بودهاند که به تو کمک کردهاند مسیرت را پیدا کنی.
3. چالشهای جدید پیدا کن:
اگر چیزی بعد از رسیدن ساده به نظر میرسد، شاید وقتش رسیده که چالش بزرگتری برای خودت تعریف کنی. این حس میتواند نشانهای باشد که داری رشد میکنی.
4. دیدگاه کنجکاوانه داشته باش:
به جای فکر کردن به این که “چرا زودتر نفهمیدم”، به این فکر کن که چه چیزهایی یاد گرفتی و چطور میتوانی از این دانش برای حل مسائل دیگر استفاده کنی.
آخرین نظرات: